Củ năng loại củ được sử dụng nhiều trong cuộc sống. Tuy vậy không phải ai cũng biết đây là loại củ gì, có những lợi ích gì cho sức khỏe hay là có những điểm đặc biệt gì cần lưu ý khi sử dụng. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về loại củ đầy thú vị này có những công dụng và cần lưu ý gì khi sử dụng nó nhé.
Củ năng là loại củ gì?
Củ năng là loại củ đã quá quen thuộc người Việt. Nó vừa có thể chế biến món ăn ngon, vừa có công dụng như một loại dược liệu của đông y và y học cổ truyền. Nó có vẻ bề ngoài hình tròn và dẹt nhỏ trông khá giống với củ hành tây.
Nhưng vỏ của nó có màu đen vì màu nâu như hành tây và lớp thịt bên trong màu trắng. Khi ăn thì củ mã thầy, bạn sẽ có cảm giá rất mọng nước bên trong và có vị ngọt nhẹ và giòn rất đặc trưng. Tạo nên cảm giác giống như đang ăn một loại trái cây như là ngô, rất là mát và có thể giúp giải khát.
Loại củ này có nguồn gốc ban đầu là ở các nước Đông Nam Á, châu Á, châu Úc. Và hiện nay nó lại xuất hiện nhiều quần đảo khác trên Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.
Các thành phần của củ năng
Củ năng có chứa rất nhiều khoáng chất cần thiết cho cơ thể con người như đồng, sắt, magie, photpho,… có công dụng chữa trị các loại bệnh về tim mạch, giải độc cơ thể. Bên cạnh đó nó cũng chứa một hàm lượng vitamin khá dồi dào có thể bổ sung cho cơ thể như vitamin C, vitamin B, vitamin K, vitamin E, …
Sau đây là một số chất có trong khoảng 100gr củ năng:
- Calo
- Chất béo
- Kali
- Natri
- Carbohydrate
- Protein
- Chất xơ
- Canxi
- Vitamin C, K, B, E
- Magie
- …
Tác dụng của củ năng với sức khỏe
Với quá nhiều khoáng chất có trong củ năng thì giá trị và công dụng của loại củ này là vô vàn như kháng khuẩn, giải độc, mát gan,… Chúng ta cùng nhau tìm hiểu về một số công dụng của loại cũ này đối với cuộc sống và y học.
Củ năng có tác dụng kháng khuẩn
Trong củ năng có chứa hai hoạt chất là flavonoids và polyphenolic. Hai chất này giúp ngăn chặn quá trình phát triển và ức chế hoạt động của virus, cải thiện chức năng của dạ dày và giảm thiểu tối đa khả năng gây ung thư. Bên cạnh đó, hai nguyên tố này còn giúp điều trị các chứng mất ngủ và khó chịu cơ thể, giúp cho các bạn có một giấc ngủ ngon và sâu hơn.
Giải rượu
Bên cạnh chức năng kháng khuẩn, củ mã thầy còn có khả năng giải rượu nhanh chóng. Chỉ cần sử dụng nước ép ra và pha với ít chanh và muối, uống vào sẽ hạn chế được chất độc của rượu bia ngấm vào cơ thể và giúp bạn bớt nóng và đỡ khó chịu hơn.
Ngăn ngừa các bệnh tim mạch
Trong củ mã thầy còn có các chất axit béo như linoleic acid có thể giúp bảo vệ và tăng cường sức khỏe của tim, đồng thời thúc đẩy sự phát triển thần kinh ở trẻ em. Các bậc phụ huynh nên cho các em nhỏ sử dụng củ năng để giảm thiểu các rủi ro về tim mạch về sau, tuy nhiên hãy lưu ý không nên cho trẻ sử dụng nhiều sẽ gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hoá của trẻ.
Hỗ trợ tiêu hoá và đường ruột
Củ mã thầy cũng có chứa một hàm lượng chất xơ và tinh bột, đây là những chất giúp cho quá trình tiêu hoá chậm lại, nhờ thế giúp tăng cường sức khỏe đường ruột và cải thiện những vấn đề về hệ tiêu hoá.
Củ năng tăng cảm giác ngon miệng
Đây cũng là một trong những tác dụng hữu ích của củ mã thầy, bằng việc sử dụng để ăn sống hay ép lấy nước uống sẽ giải quyết được tình trạng khó ăn uống, đặc biệt là rất thích hợp với nhóm người lớn tuổi.
Tăng cường sức khỏe cho cơ bắp và thần kinh
Một trong số những thành phần có trong củ năng chính là khoáng kali. Đây là chất khoáng có nhiều lợi ích đối với cơ thể và hệ thần kinh sau khi đi vào cơ thể con người. Không chỉ vậy, iot và mangan có trong củ mã thầy còn có tác dụng giúp sức khỏe tuyến giáp được tăng cường hơn.
Củ năng kích thích mọc tóc
Bên trong củ mã thầy còn có hàm lượng vitamin K, vitamin E và vitamin B dồi dào. Ba loại vitamin K, E, B đều có tác dụng rất tốt cho tóc. Giúp tóc nhanh mọc, sợi tóc óng ả, suôn mượt.
Chống oxi hoá
Ngoài công dụng kháng khuẩn thì có hai nguyên tố flavonoids và polyphenolic còn có khả năng chống oxy hoá và chống lại những tổn thương, quá trình stress của các tế bào. Qua đó cải thiện mạch máu, tim mạch, tiêu hoá và đường huyết.
Cầm máu
Theo đông y, củ năng cũng là một dược liệu, bằng cách phối hợp với các vị thuốc khác nhau thì hoàn toàn có công dụng chữa các chứng chảy máu cam, hay cầm máu chảy máu chân răng và trĩ ra máu.
Lợi tiểu
Củ mã thầy có tác dụng thanh nhiệt ở phế vị, tân sinh dịch, thanh nhiệt lợi thuỷ giúp lợi tiểu. Các chị em nội trợ có thể nấu cháo từ củ năng, củ cải trắng, Món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn có tác dụng thanh tiểu, giải nhiệt cho cơ thể.
Ứng dụng trong Y học cổ truyền
Bên cạnh các bài thuốc đông y thì củ năng cũng có tác dụng trong y học cổ truyền. Thân cây là một trong những loại thuốc lành tính, có vị đắng nhẹ giúp thanh nhiệt giải độc và lợi tiểu. Còn phần củ thì có vị ngọt giúp kích thích vị giác khi ăn và giải nhiệt tốt.
Chú ý khi sử dụng củ năng
Tuy có rất nhiều công dụng nhưng củ năng cũng có những điểm cần lưu ý khi sử dụng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe cho mọi người:
Đầu tiên, vì trong các loại củ này có chứa tính hàn, khi tính hàn trội, với đặc tính này sẽ phá vỡ sự cân bằng trong cơ thể, từ đó gây ra vô số loại bệnh. Một số dấu hiệu của bệnh hàn như:
- Có cảm giác ớn lạnh, sợ gió và quạt.
- Sắc mặt xanh xao.
- Ít khát nước.
- Đại tiện lỏng, nước tiểu trong.
- Thích ăn những món nóng hoặc gia vị nóng.
Đối với những người mà có thể trạng bình thường cũng cần lưu ý chỉ nên ăn 1 hoặc 2 lần trong một tuần thì mới thật sự có hiệu quả với các công dụng bổ ích của loại củ này, nguyên nhân chính là do nếu ăn nhiều cũng sẽ ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hoá.
Sẽ rất có hại nếu chúng ta ăn sống loại củ này, việc này vô tình tạo điều kiện cho những loại vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào cơ thể. Vì vậy để an toàn thì khuyến khích mọi người chỉ ăn củ năng đã nấu chín.
Đối với việc sơ chế thì cần chú ý rửa sạch và gọt thật sâu phần cuống của củ để loại bỏ hoàn toàn nơi cư trú của những ký sinh trùng đường ruột. Và nguyên nhân là do củ mã thầy sinh trưởng trong vũng bùn lầy nên có rất nhiều ký sinh trùng bám vào đó. Vì vậy người dùng nên sử dụng những chế phẩm từ củ mã đề bao gồm ngâm rượu, ép nước ép chín…
Có thể bạn chưa biết:
- Củ cải trắng có công dụng gì? Những lưu ý khi ăn củ cải
- Củ sen là củ gì và 9+ công dụng bổ ích trong cuộc sống
Kết luận
Trên đây là tất cả các kiến thức cơ bản về củ năng cũng như công dụng và các lưu ý khi sử dụng của nó. Hy vọng qua bài viết này, các bạn sẽ có thể biết được những công dụng hữu ích của loại củ này trong cuộc sống và nắm rõ những lưu ý cần tránh khi sử dụng. Hẹn gặp lại các bạn ở bài viết khác để chia sẻ thêm kiến thức thú vị về một loại thực phẩm nào khác!
